Τι δείχνουν οι έρευνες – Ελένη Δασκαλάκη – Shape 20.12.18
Ο βελονισμός θεωρείται πλέον ιατρική πρακτική και μπορεί να καταπολεμήσει από άγχος και αλλεργίες μέχρι χρόνιους πόνους.
Συνεργάστηκε η δρ Κωνσταντίνα Θεοδωράτου, γενική ιατρός, ΜD, MSc Βελονισμού, Med. Psych, πρόεδρος Παγκόσμιας Εταιρίας Ιατρών Βελονισμού ICMART και ΕΣΙΒΕ (Βελονισμός Αθήνα).
Συνταγογραφούμενος… βελονισμός!
Η επόμενη συνταγή από το γιατρό σου μπορεί, αντί για παυσίπονα, να γράφει βελονισμό! Έρευνες επιβεβαιώνουν πως η αρχαία αυτή κινεζική θεραπευτική τεχνική μπορεί να είναι εξίσου αποτελεσματική με τα φάρμακα και περισσότεροι «κλασικοί» γιατροί αναγνωρίζουν την αξιοπιστία της. «Υπάρχουν πολλές αξιόπιστες έρευνες που υποστηρίζουν τη χρήση του βελονισμού για πολλά προβλήματα υγείας» λέει η δρ Κωνσταντίνα Θεοδωράτου, γενική ιατρός, ΜD, MSc Βελονισμού, Med. Psych. Για αρχή, σε ριζοσπαστική νέα μελέτη από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ιντιάνα βρέθηκε πως ο βελονισμός συμβάλλει στην απελευθέρωση των βλαστοκυττάρων, τα οποία μπορούν να βοηθήσουν τους τένοντες και άλλους ιστούς να επιδιορθωθούν μόνοι τους, ενώ παράγει επίσης αντιφλεγμονώδεις ουσίες που σχετίζονται με τη θεραπεία.
Σύμφωνα με έρευνα από το Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Λος Άντζελες (UCLA), οι βελόνες κάνουν το δέρμα να προκαλέσει την απελευθέρωση μορίων μονοξειδίου του αζώτου, ενός αερίου που βελτιώνει την κυκλοφορία στις μικρότερες φλέβες της επιδερμίδας.
Και γιατί είναι αυτό σημαντικό;«Η μικροκυκλοφορία είναι ζωτικής σημασίας για τη διαδικασία της θεραπείας, καθώς το αίμα μεταφέρει ουσίες που ελέγχουν τον πόνο και μειώνουν τη φλεγμονή» επισημαίνει ο επικεφαλής της μελέτης, Sheng-Xing Ma, MD, PhD. Ο βελονισμός έχει επίσης σημαντική επίδραση στο νευρικό σου σύστημα. «Σε ηρεμεί και σε χαλαρώνει ώστε το σώμα σου να μπορεί να ανανεωθεί πιο γρήγορα» συμπληρώνει η δρ Κωνσταντίνα Θεοδωράτου. Όταν εισέρχεται μια βελόνα στο δέρμα, προκαλεί την έκκριση ουσιών που ονομάζονται νευροδιαβιβαστές και πυροδοτούν μια αλυσιδωτή αντίδραση που απενεργοποιεί την αντίδραση «μάχη ή φυγή». Ως αποτέλεσμα, μειώνονται τα επίπεδα του στρες. «Ουσιαστικά, αυτό υποτίθεται ότι συμβαίνει όταν κάνεις διαλογισμό ή άλλες τεχνικές διαχείρισης του στρες, μόνο που το αποτέλεσμα είναι πιο ισχυρό και πιο γρήγορο. Ο βελονισμός χαλαρώνει τους μυς σου, ρίχνει τους καρδιακούς παλμούς και μειώνει τη φλεγμονή για να βοηθήσει τη θεραπεία» προσθέτει. Και έχει ελάχιστες παρενέργειες –υπάρχει ένας ελάχιστος κίνδυνος για μικροαιμορραγία και αυξημένο πόνο–, οπότε δεν έχεις λόγο να μην τον δοκιμάσεις.
Δεν είναι όλες οι βελόνες ίδιες
Ο βελονισμός γεννήθηκε στην Κίνα. Στην πορεία των ετών διαδόθηκε σε όλες τις χώρες και δημιουργήθηκαν αρκετές παραλλαγές του κινεζικού βελονισμού. «Υπάρχουν τρία βασικά είδη βελονισμού: ο κινεζικός, ο ιαπωνικός και ο κορεατικός» εξηγεί η δρ Κωνσταντίνα Θεοδωράτου.
Η βασική αρχή όλων είναι πως οι βελόνες τοποθετούνται σε συγκεκριμένα σημεία βελονισμού που μπορούν να ελέγξουν συγκεκριμένα σημεία του σώματος και λειτουργίες του. Η ουσιαστική διαφορά είναι στο είδος της βελόνας που χρησιμοποιείται και στην τεχνική της τοποθέτησής τους. Οι κινεζικές βελόνες αρχικά ήταν πιο χοντρές, αν και σήμερα χρησιμοποιούνται όλα τα είδη και εισέρχονται βαθύτερα στο δέρμα.
Επίσης, οι βελονιστές συνήθως χρησιμοποιούν περισσότερες ανά συνεδρία –5 ως 15– και καλύπτουν μεγαλύτερη περιοχή του σώματος. Η ιαπωνική τεχνική χρησιμοποιεί λεπτότερες βελόνες, που μπαίνουν «ρηχά» στο δέρμα, εστιάζοντας στην κοιλιά, την πλάτη και σε μερικά βασικά σημεία κατά μήκος των μεσημβρινών, ενός δικτύου σαν ιστού αράχνης από σημεία βελονισμού σε όλο σου το σώμα. Σε κάποια είδη κορεατικού βελονισμού χρησιμοποιούνται μόνο τέσσερις λεπτές βελόνες, που τοποθετούνται στρατηγικά, ανάλογα με το πρόβλημα που προσπαθείς να θεραπεύσεις. Οι βελόνες του βελονισμού δεν έχουν αυλό ή φάρμακο, είναι ιδιαίτερα λεπτές, όσο μία τρίχα από τα μαλλιά σου, γι’ αυτό και είναι ανώδυνες για τους
περισσότερους ανθρώπους.
Υπάρχουν νέες, πιο ισχυρές εκδοχές
Ο ηλεκτροβελονισμός κερδίζει έδαφος στις ΗΠΑ. Στον απλό βελονισμό οι βελόνες τοποθετούνται για 20 λεπτά και ο γιατρός μπορεί σε αυτό το διάστημα να τις «στρίψει» με το χέρι του μερικές φορές ή όχι. Στον ηλεκτροβελονισμό επιτυγχάνεται το ίδιο αποτέλεσμα με ηλεκτρικό ρεύμα που διοχετεύεται σε ένα ζεύγος βελονών από ειδική συσκευή. «Υπάρχουν πολλά στοιχεία που αποδεικνύουν πως ο ηλεκτροβελονισμός απελευθερώνει ενδορφίνες για την ανακούφιση του πόνου» σχολιάζει η ειδικός. «Επίσης, υπάρχουν συγκεκριμένες ενδείξεις όπου έχουμε σχεδόν εγγυημένη άμεση ανταπόκριση, ενώ στο βελονισμό που οι χειρισμοί γίνονται με το χέρι χρειάζεται περισσότερος χρόνος και προσοχή».
Το μόνο μειονέκτημα; Ορισμένοι νέοι ασθενείς μπορεί να χρειαστούν λίγο χρόνο για να συνηθίσουν την αίσθηση – ένα μυϊκό τρέμουλο όταν κυλά το ρεύμα. Όπως επισημαίνει η ειδικός, ο γιατρός σου μπορεί να αυξήσει σταδιακά την ένταση του ρεύματος για να μπορείς να το συνηθίσεις ή να ξεκινήσει με παραδοσιακό βελονισμό και να περάσει στις συνεδρίες με ηλεκτροβελονισμό μετά από μερικές συνεδρίες ώστε να προσαρμοστείς.
Όχι μόνο για ανακούφιση από τον πόνο
Η αναλγητική δράση του βελονισμού είναι ισχυρή και επαρκώς μελετημένη. Υπάρχουν όμως όλο και περισσότερα στοιχεία από έρευνες που αποκαλύπτουν πως τα οφέλη του έχουν μεγαλύτερο εύρος απ’ όσο θεωρούσαν μέχρι τώρα οι γιατροί. Για παράδειγμα, άνθρωποι με αλλεργίες που ξεκίνησαν βελονισμό στην αρχή της εποχής της γύρης μπόρεσαν να σταματήσουν τα αντιισταμινικά 9 ημέρες νωρίτερα, κατά μέσο όρο, από εκείνους που δεν έκαναν βελονισμό, σύμφωνα με μελέτη από το Charité – Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Βερολίνου.
Άλλες μελέτες έχουν υποδείξει πως η πρακτική μπορεί να είναι χρήσιμη για προβλήματα του εντέρου, συμπεριλαμβανομένου του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου. Σε πρόσφατη έρευνα αποκαλύφθηκε πως ο βελονισμός έχει επίσης πολλά διανοητικά οφέλη. Μπορεί να μειώσει την ένταση αισθημάτων άγχους για έως και 3 μήνες μετά τη θεραπεία, σύμφωνα με μελέτη από το Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Αριζόνας. Ο λόγος για τη μακροπρόθεσμη επίδρασή του πρέπει να σχετίζεται με τον άξονα ΗΡΑ (υποθάλαμος – υπόφυση – επινεφρίδια), ένα σύστημα που ελέγχει την αντίδρασή μας στο άγχος.
Σε μελέτη από το Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου της Τζορτζτάουν βρέθηκε ότι συνεδρίες ηλεκτροβελονισμού σε ποντίκια με χρόνιο άγχος μείωσαν σημαντικά τα επίπεδα των ορμονών που ενεργοποιούν την αντίδραση «μάχη ή φυγή», συγκριτικά με τα ποντίκια που δεν έκαναν τη θεραπεία. Και μπορεί όλα αυτά να είναι απλά η κορυφή του παγόβουνου για την επίδραση του βελονισμού. Οι επιστήμονες εξετάζουν την πρακτική ως έναν τρόπο για τη μείωση της συχνότητας των επεισοδίων ημικρανίας, την ενίσχυση της
αποτελεσματικότητας των φαρμάκων για την κατάθλιψη, τη μείωση της αρτηριακής πίεσης σε ανθρώπους με υπέρταση και των παρενεργειών από τα φάρμακα χημειοθεραπείας, τη μείωση της ναυτίας, τη βελτίωση του ύπνου, την αναστροφή της υπογονιμότητας. Όλες οι παραπάνω έρευνες σηματοδοτούν ένα πολύ λαμπρό μέλλον γι’ αυτή την αρχαία θεραπευτική μέθοδο.
Οι απαιτήσεις είναι περισσότερες
Καθώς ο βελονισμός γίνεται πλέον μια «κλασική» θεραπευτική πρακτική, έχουν γίνει πιο αυστηρές οι προϋποθέσεις πιστοποίησης των βελονιστών. Στη χώρα μας σήμερα η εφαρμογή του βελονισμού επιτρέπεται να γίνεται μόνο από γιατρούς εξειδικευμένους σε αυτόν. Οι γιατροί που σκοπεύουν να ασχοληθούν με το βελονισμό χρειάζονται ειδική εκπαίδευση.
Κι άλλες νέες τεχνικές!
Βελονισμός χωρίς βελόνα αλλά με λέιζερ: Στα σημεία του βελονισμού κατευθύνεται δέσμη λέιζερ από την ειδική συσκευή, χρησιμοποιείται σε αυτούς που πραγματικά φοβούνται τις βελόνες, όπως τα παιδιά και τα…ζώα. Βελονισμός στην κτηνιατρική; Φυσικά! Τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό ο βελονισμός εφαρμόζεται και στα ζώα, μικρά ή μεγάλα.